“სიძულვილის ენა VS გამოხატვის თავისუფლება”. ამ თემაზე ბევრი ითქვა და ბევრიც დაიწერა. სტატიის მეორე ნაწილში უფრო დეტალურად განვიხილავ, თუ რატომაა საკითხის ფორმულირება VS-სახით არასწორი. იქამდე კი, მოკლედ შეგახსენებთ რა მოხდა: ლევან სუთიძემ, იგივე მნათეუსმა, დაწერა სტატია ჟურნალ “ტაბულაში”, სადაც გარკვეული და გაურკვეველი არგუმენტებით ცდილობდა დაემტკიცებინა, რომ სიძულვილის ენის კრიმინალიზაცია ეწინააღმდეგება გამოხატვის თავისუფლებას (და შესაბამისად საფრთხეს წარმოადგენს ჩვენი, როგორც თურმე დემოკრატიის შუქურის დემოკრატიულ ქვეყნად ქცევისათვის).
სანამ კონტრარგუმენტებზე გადავიდოდე, შევთანხმდეთ ერთ რამეზე: არასერიოზულია, როცა სტატიას წერს საკითხში დილეტანტის დონეზეც კი გაუთვითცნობიერებელი ადამიანი და რედაქტორი ამას სიხარულით უზიარებს თავის მკითხველს. არამხოლოდ არასერიოზული, არამედ არაეთიკურია, როდესაც სიძულვილის ენაზე მსჯელობას ცდილობს ადამიანი, რომელმაც მინიმუმ არ იცის ამ ტერმინის დეფინიცია. მნათეუსის აზრით, სიძულვილის ენაა ნებისმიერი სახის ვერბალური აგრესიაა. თუკი სტატიის წერისას ინტერნეტმა “გაუჭედა”, სჯობდა მოეცადა და ტერმინი Hate Speech დაეგუგლა, ან მეგობრებში მაინც ეკითხა რა არის სიძულვილის ენა. იქნებ ერთი-ორ კეთილმოსურნე მეგობარს ეთქვა, რომ სიძულვილის ენა, უბრალოდ აგრესიის გამომხატავი სიტყვათშეთანხმება კი არა, არამედ ცალკე მდგომი ტერმინია, რომელიც იდენტობის საფუძველზე ადამიანის ან ჯგუფის ვერბალურ დისკრიმინაციას გულისხმობს. მაგალითისათვის, თუ მე ვინმეს ვეუბნები, რომ “სირია”, ეს სიძულვილის ენა კი არა, შეურაცხყოფაა. მაგრამ თუ ვეუბნები, რომ “სირი ზანგია”, ეს უკვე არის მისი ვერბალური დისკრიმინაცია რასობრივი კუთვნილების გამო – ანუ, სიძულვილის ენა. ასე რომ,
- რჩევა #1: წერეთ მხოლოდ იმ საკითხზე, რაშიც არათუ ზოგადი წარმოდგენა გაქვთ, არამედ, ბევრიც გაგეგებათ/წაგიკითხავთ/მოგისმენიათ.
- რჩევა #2: უხერხულია, როცა სტატიის ინსპირატორი ხდება არა რაიმე საკითხისადმი გულწრფელი ინტერესი, არამედ პირადი კარიერული ინტერესი. მნათეუსმა გამოხატვის თავისუფლების დაცვის მიზნით სტატიის დაწერა გადაწყვიტა ჩემი და თამარა ჩერგოლეიშვილის “დაპირისპირების” შემდეგ. გაცხარებული კამათისას თამარამ, როგორც ჩვევია, ასეთი შეკითხვა დამისვა: “დილაობით 80 წლის მეზობლის ბებიას კიდევ ართობ ორალური სექსით?” – ეს შეკითხვა პირადად მე უზრდელობად და შეურაცხყოფად მივიღე, ხოლო მნათეუსმა, ალბათ რედაქტორისთვის თავის მოწონებისთვის მიცემულ შანსად, შემდეგ მან განაცხადა, რომ მე ვლახავდი თამარას გამოხატვის თავისუფლებას და საერთოდაც, თურმე ყველა ადამიანს აქვს უფლება ერთმანეთს თუნდაც დედა აგინოს, ხოლო გინების ადრესატი კი თუ ამაზე პროტესტს გამოთქვამს, დაარღვევს მაგინებლის გამოხატვის უფლებას. სწორედ ამ პოზიციის დაფიქსირებიდან ორ წუთში მან თქვა, რომ “ამ ამბების” მერე გადაწყვიტა დაეწერა სტატია სიძულვილის ენასა და გამოხატვის თავისუფლებაზე – ანუ, სტატიის ინსპირატორი მისი და რედაქტორისადმი პირადი ინტერესი გახდა.
- რჩევა #3: ორმაგი, სამმაგი და ასმაგი სტანდარტები ადვილად იშიფრება და ისევ უხერხულ მდგომარეობაში აგდებს სტატიის ავტორს. აი რატომ: გამოხატვის სრულ თავისუფლებაზე მოღაღადე მნათეუსმა პანიკა აწია, როდესაც გამოვაქყევნე პოსტი “მომიფურთხებია, ქვეყნის მთავარსარდალო!” და მაშინვე თქვა, რომ ეს სიძულვილის ენაა და ასე არ შეიძლება. (რათქმაუნდა სიძულვილის ენის დეფინიცია არც მაშინ ჰქონდა წაკითხული)
- რჩევა #4: ადამიანის უფლებების შესახებ სტატიის თანაავტორი არ შეიძლება იყოს ადამიანი, რომელსაც ჰომოფობიური გამოხდომები ახასიათებს. მაგალითისათვის, ადამიანის უფლებებზე საუბრის მორალური უფლება არ აქვს ზვიად ძიძიგურს, რადგან ის არ წარმოადგენს ერთგვარად ნეიტრალურ მხარეს და მკვეთრად ჰომოფობია. ისევე როგორც სტატიის თანაავტორი ნინო მაჭარაშვილი, რომელიც ფეისბუქზე ასეთ ფრაზებს ამბობს: “შეგვცეს ჰომოსექსუალებმა თავისი უფლებებით”, ხოლო მერე კი, აქაოდა ფაშისტობა არ დამაბრალონო, მოაყოლებს, რომ ჰომოსექსუალების უფლებები მისთვის მნიშვნელოვანია.
- რჩევა #5: საკუთარი სისწორის დასამტკიცებლად აზრების თვითნებური და განზრახ ინტერპრეტირება საჭიროებებზე მოსარგებად – უნამუსობაა. ვსაუბრობ სტატიის სათაურზე “სიყვარულის ტირანია”. სიძულვილის ენის კრიმინალიზაცია არ ნიშნავს კანონის მიერ ადამიანის მორალურ ღირებულებებში ხელის ფათურს. სიძულვილის ენის კრიმინალიზაცია არ ნიშნავს იმას, რომ ქსენოფობს კანონი “დაავალდებულებს” უცებ ადგეს და “შეუყვარდეს” მისგან განსხვავებული ეროვნული, ეთნიკური თუ სექსუალური იდენტობის მქონე ადამიანები. ეს მხოლოდდამხოლოდ ნიშნავს იმას, რომ არ მოხდება საჯარო სივრცეში ადამიანების დისკრიმინაცია იმ კუთვნილობების გამო, რომელიც მათ არ აურჩევიათ. ეს რათქმაუნდა სტატიის ავტორმა კარგად იცის, მაგრამ ცდილობს არაადეკვატური სათაურის საშუალებით სიძულვილის ენის კრიმინალიზაცია ტირანიად წარმოაჩინოს. ანუ, ბოროტებად დაგვისახოს თავად ბოროტების წინააღმდეგ მისაღები კანონი. ეს კი რაღათქმაუნდა, იაფფასიანი დემაგოგიაა.
- რჩევა #6: დემაგოგ ჟურნალისტზე უფრო საშიში დემაგოგი რედაქტორია. (ისევე როგორ მალხაზ გულაშვილი უფრო საშიში აღმოჩნდა, ვიდრე Georgian Times-ის სხვა ნებისმიერი ჟურნალისტი) “საქართველოში სიტყვის თავისუფლებას ლგბტ აქტივისტები და საპატრიარქო ებრძვიან” – ეს ფრაზა სიხარულით გაიზიარა ჟურნალის რედაქტორმა, თამარა ჩერგოლეიშვილმა, იმ ადამიანის მეუღლემ, რომელიც 2007 წელს უკანასკნელი არგუმენტებით ცდილობდა გაემართლებინა პირდაპირ ეთერში დამოუკიდებელი ტელეკომპანიის დარბევა სპეცრაზმის მეშვეობით.
მოკლედ რომ ვთქვათ, სუთიძის სტატია წარმოადგენს საკითხის არმცოდნე დემაგოგი ჰომოფობებისა და კარიერული წინსვლით დაინტერესებული ადამიანების ნახელავს, მორგებულს მხოლოდ და მხოლოდ საკუთარ ინტერესებზე და მას ადამიანის ძირეულ უფლებებზე საუბრის არავითარი ამბიცია არ შეიძლება ჰქონდეს. აქვე შევთანხმდეთ – განვიხილავთ მორალურად და ეთიკურად გამოუსადეგარ ნაწერს. გადავიდეთ მთავარ საკითხზე: Read more of this post
სოლიტერის ბლოგი 
ახალი კომენტარები